Khoa học - Công nghệ

Bất ngờ về kết quả tính trọng lượng proton

Các nhà khoa học vừa tính toán lại khối lượng của proton và kết quả cho thấy chúng nhẹ hơn đến 1/30 tỷ so với các kết quả trước đây.

Thí nghiệm mới được thực hiện bởi Viện Vật lý Hạt nhân Max Planck ở Đức đã sử dụng từ trường để đo đạc một hạt proton trong môi trường chân không với nhiệt độ gần chạm mức tuyệt đối không và quan sát nó chuyển động xung quanh.

Bằng cách xác định vận tốc của hạt, chúng ta có thể tính toán được khối lượng của nó so với hạt nhân carbon 12 và nguyên tử hydro ở một tần số xác định.

Cụ thể, khối lượng của proton hiện nay là 1,007.276.466.583 lần đơn vị khối lượng nguyên tử, hơi khác một chút so với con số 1,007.276.466.879 mà Ủy ban Dữ liệu Khoa học và Công nghệ (CODATA) ghi nhận trước đó.

Sự khác biệt này là rất nhỏ, không ảnh hưởng lớn, nhưng không phải sự thay đổi này là không có lý do. “Con số này không phải là một vấn đề đáng để suy nghĩ, nó chỉ cho thấy sự chính xác hơn trong thực nghiệm”, thành viên Peter Mohr của CODATA cho biết.

Với độ chính xác là 32 trên một ngàn tỷ, sự tinh chỉnh này chỉnh ba con số cuối cùng của khối lượng. Tuy vậy, các nhà nghiên cứu vẫn đang lên kế hoạch cho một thí nghiệm tiếp theo nhằm cố gắng cải thiện hơn nữa độ chính xác của con số này.

Tương tự như Hằng số Planck (cũng mới được chỉnh số gần đây) và tốc độ ánh sáng, khối lượng của proton là một số đo cơ bản trong vật lý. Nó được sử dụng để xác định giá trị giới hạn quang phổ, được gọi là hằng số Rydberg.

Vật chất cùng phản vật chất tồn tại và đối đầu nhau, chúng loại bỏ lẫn nhau trong những cơn bùng phát phóng xạ. Từ đó chúng ta thấy được sự khác nhau giữa chúng và biết được có bao nhiêu vật chất cùng phản vật chất được hình thành từ thuở ban đầu của vũ trụ để tạo thành những thiên thể trong vũ trụ như ngày nay.

Vì thế, việc tìm ra những khuyết điểm của các giả thuyết, hay ở trường hợp này là sự khác biệt về khối lượng của proton cũng như các hạt phản vật chất, thì ta sẽ hiểu sâu hơn được lý do tại sao hoặc vật chất chiếm nhiều hơn phản vật chất, hoặc ngược lại phản vật chất chiếm nhiều hơn vật chất.

Để có được một thí nghiệm mang tính chính xác cao, các nhà khoa học phải thực hiện với phản proton, từ đó suy ra được kết quả từ sự khác nhau giữa hai thí nghiệm. Năm rồi, CERN đã công bố con số mới cho khối lượng của phản proton, và con số này phù hợp với khối lượng proton được công bố trước đó.

Theo Hamish Johnston ở physicsworld.com, tìm ra con số chính xác hơn của khối lượng proton sẽ giúp giải thích được lý do tại sao bán kính của hạt này khi dùng trong các thí nghiệm lại nhỏ hơn 4% so với dự đoán của giả thuyết.

Theo Khampha